HET WEER IN DE STAD/ VERWAARLOOSD/ WAT EEN DAG

| jaar 3 | nummer 122 |

| 04-09-2016 | 11.15 uur |


 

| HET WEER IN DE STAD |  

 

weer in de stadDeze week gelezen het boek “Het weer in de stad. Hoe ontwerp het stadsklimaat bepaalt”, geschreven door Sanda Lenzholzer.

Nu klimaatadaptatie langzaam op de politiek/bestuurlijke agenda komt van gemeenten en waterschappen is het een boek dat zowel door bestuurders als ambtenaren, die betrokken zijn bij stedelijke ontwikkelingen en bestemmingsplannen, gelezen moet worden. Wat mij betreft zou het, ook in Bergen op Zoom, verplichte literatuur moeten worden. Maar ook mensen betrokken bij (groen)onderhoud kunnen door het lezen van dit boek heel wat goede ideeën opdoen. Want door de keuzen die zij maken wordt het (micro)klimaat in de stedelijke omgeving beïnvloed door de manier waarop de stedelijke omgeving kan worden ingericht.

Voorbeelden hiervan die in het boek gegeven worden zijn:

  • zon en schaduw
  • reflectie van zonlicht
  • uitstraling en warmtegeleiding
  • verdamping
  • het afremmen of vermijden van wind
  • ventilatie
  • neerslagbescherming
  • meerdere microklimaatfactoren
  • de psychologische aspecten van microklimaatbeleving.

Voor zowel het ontwerpen, herinrichten als het onderhoud van de (openbare) ruimte bevat dit boek tal van ontwerpen en praktische tips. Lezen dus.

Louis van der Kallen

 


 

| VERWAARLOOSD |  

 

gertrudiskapel 01In 1989 is nabij de Scheldelaan de Gertrudiskapel ingezegend door Mgr. Hubertus Ernst, bisschop van Breda, geplaatst. De huidige kapel is een herinnering aan een oude kapel, die in de Middeleeuwen ter ere van Sint Gertrudis ten zuiden van Bergen op Zoom stond. Deze kapel vertelt het verhaal van de patrones van de stad: de glas-in-lood-ramen verbeelden verschillende verhalen uit het leven van deze heilige. Maar het kapelletje aan de Binnenschelde vertelt óók het verhaal van enkele verdwenen kerken en kapellen uit Bergen op Zoom: restanten daarvan werden gebruikt bij de bouw van de nieuwe kapel en zijn zodoende bewaard gebleven. De kapel wordt als een markant punt ervaren. Wat zeer doet is de erbarmelijke staat van het tegeltableau. Het wordt tijd voor herstel of op zijn minst bescherming tegen de elementen

Louis van der Kallen

gertrudiskapel 02gertrudiskapel 03


 

| WAT EEN DAG |  

 

Op 28 augustus had ik het genoegen, op uitnodiging van gedeputeerde Henri Swinkels de cultuurhistorische optocht bij te wonen tijdens de Brabantse Dag te Heeze. Henri Swinkels is de gedeputeerde met cultuur in zijn portefeuille en bestuurlijk verantwoordelijk voor de provinciale plannen rond de Zuiderwaterlinie. Ik schreef er eerder over. Een aantal andere genodigden waren, net als ik, bestuurlijk of ambtelijk betrokken bij de Zuiderwaterlinie.

Ook collega DB–lid Ernest de Groot van waterschap Aa en Maas was aanwezig. Het was leuk met hem uit te wisselen welke projecten, mede in het kader van de Zuiderwaterlinie, er in onze waterschappen lopen. Kennis delen is het grote voordeel van dit soort netwerkbezoeken. In mijn periode als statenlid (1991-2003) bezocht ik met regelmaat de Brabantse Dag optocht en was altijd onder de indruk van wat een dorp als Heeze op het gebied van cultuur op de dag van de optocht en in de voorgaande dagen presteerde en presenteerde. Dus ik had een zekere verwachting bij dit zondagse (werk)bezoek. Het thema nu was: “wat een dag was dat”. Het thema verwijst naar die dag uit de geschiedenis van het Hertogdom Brabant, waarvan men nu nog kan zeggen: “wat een dag was dat”. Als raadslid van Bergen op Zoom kijk ik dan altijd of wij of onze regio in de optocht voorkomen. Want in de periode die de optocht feitelijk besloeg (1504 – 1915) zijn er ook bij ons wel een aantal dagen te memoreren. Maar op de kaart van het huidige Noord-Brabant kwamen de gepresenteerde onderwerpen niet westelijker dan Lage Zwaluwe. Wat mij betreft was 16 september 1747, de val van Bergen op Zoom, een dag die zeker in de optocht thuis zou kunnen horen. Nee dus, jammer.

De optocht begon met een eigentijdse verbeelding van het doek “de dag des oordeels” van Jeroen Bosch. Daarna werden een drietal dagen gememoreerd van de belegering, val en aftocht van het Spaanse garnizoen van Den Bosch. Eerst de drooglegging door Hollandse belegeraars van de Bossche Moerasdraak. Een grote waterbouwkundige prestatie! Dan de capitulatie en tot slot de aftocht van het Spaanse garnizoen uit het door de troepen van de Republiek, onder bevel van Frederik Hendrik, bevrijde ’s-Hertogenbosch. Het verslagen garnizoen, inclusief hun gezinnen en geestelijke leiders, mocht met alle militaire eer vertrekken met behoud van wapens. Het waren immers ‘heren’ die gestreden hadden. Dat gaat anno 2016 in Daraa, Syrië helaas anders.

Wat op mij ook indruk maakte was de verbeelding van de Boerenkrijg te Herental, waar de boeren gewapend met zeisen, rieken en spaden in opstand kwamen tegen de heerschappij van de onderdrukkende Franschen en daarmee de opmaat leverden tot het ontstaan van Vlaanderen, gesymboliseerd door een opstijgende Vlaamse Leeuw. Als waterschapsbestuurder genoot ik ook van de verbeelding van de start van de aanleg van de Zuid-Willemsvaart “door te dalen, zullen we stijgen” in welvaart.

Als derde waterthema kwam de watersnoodramp van Nieuwkuijk van 30 december 1880 voorbij. Prachtig en dramatisch in beeld gebracht. Als vierde waterthema kwam de Brabantse riviervisserij voorbij, waarbij de recordvangst op 19 juli 1887 van 100 zalmen en één steur werd gememoreerd, zoals gepubliceerd in die dagen in de krant van Heusden en Altena.

Het slot van de optocht werd een hedendaags thema in beeld gebracht: de “opening Vluchtoord Uden” op 18 februari 1915 voor de huisvesting van voor het oorlogsgeweld gevluchte Belgen met het nummer:  “Mag ik dan bij jou” van Claudia de Breij op de muziek van Sander Geboers. Vluchten is helaas van alle dagen.

Het bezoek aan Heeze was aangenaam en nuttig voor het netwerk rond de Zuiderwaterlinie waar zowel voor het waterschap Brabantse Delta als voor de gemeente Bergen op Zoom kansen liggen om samen met anderen iets goeds tot stand te brengen en gezamenlijke doelen te realiseren.

Louis van der Kallen

Hieronder een fotoimpressie van De Brabantse Dag, klik op de miniatuur voor een vergroting

heeze01

Dag des Oordeels

heeze02

De drooglegging

heeze04

De val van Den Bosch

heeze05

Boerenkrijg te Herental

heeze06

Het graven van de Zuid Willemsvaart

heeze09

Watersnoodramp van Nieuwkuijk

heeze11

100 zalmen en één steur

heeze12

Vluchtoord Uden

heeze13

Vluchtoord Uden